Жртви по Илинденското востание

Кога на 4 декември 1903 година поминавме низ него, беше целосно пусто, само голите ѕидови на изгорените куќи сведочеа дека овде се случувале крвави сцени од нечуени битки на војници и башибозук. Реџеп јузбашот со јузбешите Асим и Шевки во четврток на 24 јули тргнаа од Ресен. Заедно со нив отиде целото илаве од Ресенско. По трупите на чело со Хусеин Чељо трчање жандармеријскиот јузбаши Асим со башибозук. И сите отидоа во село Подмочани. Селската чета решила да го брани селото, се повлекла во блиските височини и зазела позиции, оставајќи ги жените, децата и старците во селото. Но, тогаш го слушнале честото пукање на напаѓаните, жени, деца и старци како трчале кон планината, но не можеле да се искачат, биле престигнати и опколени од војниците, кои неселективно пукале врз нив и ги убиле следните деца, старци и жени.

Симо Стојанов	7 г.
Ристе Настев	80 г. изгорел
Нечо Георгиев	90 г.
Ноне Јанев	30 г.
Илија Нечов	90 г. заклан
Крсте Симов	11 г.
Нестор Георгиев	110
Андреја Илиев	8 г.
Ванча Стефова	40 г.
Ката Мицева	35 г.
Динка Трајчева	50 г. изгорела
Зуда Динкина	2 г.
Сава Ефтимова	7 г.
Ката Илиева	40 г.
Лена Гошева	8 (?) г.
Наша Мишева	8 г.
Никола Митрев	15 г.

Истовремено селото беше запалено и изгореа сите 110 селски куќи заедно со селаните Гошо Цветков и Никола Митов. Жените беа оставани по кошула, и многу од нив беа мачени затоа што се спротивставиле на дивиот инстинкт на војниците и башибузукот . До вечерта војските и башибузукот го напуштија селото и едни заминаа кон Наколец а другите се вратија кон градот. После три недели селото пак беше нападнато од многубројна војска. Од населението што се наоѓало во селото убиени биле следните жители, сите биле застрелани

Трајче Стојчев	60 г.
Павле Наумов	69 г.
Нелко Димов	62 г.
Симо Ристов	60 г.
Ставре Петрев	63 г.
Панде Трајчев	14 г.
Митре Тасев	30 г.
Јане Иванов	90 г.
Ламби Илиев	22 г.
Темелко Танев	50 г.

И тогаш многу жени беа нападнати од војници и башибозук. Останала во градот неизлекувана уште Мара Костова. Облеката, покуќнината, добитокот и полската стока - се беше ограбено, па населението изгледаше целосно голо кога се делела помошта.

Подмочани даде 70 комити. Во разни борби со војската загинале Кочо Илиев, Раде Стојчев, Коте Радев, Ставре Босилков, Нанчо Стефов, Стојан Николов.