Партизански одред Даме Груев

Личности од Подмочани во Битолско-Преспанскиот партизански одред „Даме Груев“

• Ристо Глобочки - Мирче, 08. до 11.1942. Дезертирал. Живеел во Скопје.
• Крсте Ивковски - Велко. 08. до 09.1942. Дезертирал. Живеел во Ресен.
• Јордан Наумовски - Калчо. 08.1942 до 18.08.1943. Живеел во Скопје.
• Ефтим Ристевски. 06. до 18.08.1943. Живеел во Скопје.
• Живко Стефановски. 06. до 17.07.1943. Живеел во Скопје.
• Косте Кусаковски - Славе. 08. до 11.1942. Стрелан од Италијанскиот окупатор.

Настани

• Во декември 1941 во Ресен пристигнаа двајца илегалци од Прилепскиот партизански одред: Ѓоре Велкоски - Милан и Илија Игески. Подоцна двајцата илегалци се легализирале и биле прифатени во Подмочани кај Ефтим Ристевски и Киме Шушевски, каде се легализирале како терзии од Струга, кај Борис Србинот (Боривоје Костиќ) кој поседувал шивачка машина. Тие беа поврзани и со партиската келија на селото Подмочани.:138.
• Во врска со подготовките за формирање на партизански одред, на територијата на селата Подмочани-Курбиново биле собирани одредени количини волнени преработки, санитетски материјал и друго.:30-31.
• Во с. Јанковец имаше техника за фалсификување на лични карти на кое работеле Илија Спировски и Мите Богоевски. За време на претрес од полицијата Илија Спировски да избега, преминал во с. Подмочани каде што се илегализирал.:19.
• Ноќта на 28/29 октомври 1942 групата на Панде Мустакот (Илија Спировски) ја минала границата и се сместиле над с. Подмочани од неговата источна страна. Групата на овој терен се задржала неколку дена. Во тие денови сета грижа за исхраната на борците паднала врз грбот на Живко Стефановски и Лазе Парговски од Подмочани.:139-140.
• За Подмочанската група постоела опасност да биде откриена италијанските карабинери, меѓу кои особено се истакнувал Тале (Трајан) Андреевски - Кажановски, пред војната претседател на Подмочанската општина. Во такви услови се планирало во Подмочани да останат само партизаните што потекнувале од селото.:145.
• Одредот „Даме Груев“ престојувал во логори во Болно-петринската планина. Бугарите успеале да го дознаат местото. Постојат разни претпоставки како дошло до откривање на локацијата. Тоа можело да биде само од лице што ја знаело локацијата. Јордан Наумовски - Калчо за откривањето на локацијата го кажува следното: „Во септември 1942 од логорот над с. Болно дезертира еден борец од Подмочани. Поради тоа Одредот беше принуден да го промени логорот на престојување.“ Истото го потврдува и Илија Спировки, кој го именува дезертерот Крсте Ивковски - Велко, за кое пишува „По неколку дена колебање Крсте ја оставил пушката и покрај Болно заминал за Ресен каде имаше бавча и живеел во колиба. Оттаму замина за Битола, каде легално живеел по капитулацијата на Италија, кога во тој дел на Преспа се проширија бугарските окупатори, премина на нивна страна.
• Сепак овие кажувања можат да се сметаат за претпоставки, бидејќи досега не е пронајден веродостоен доказ според кој би можело да се каже дека Крсте Ивковски го провалил местото и логорот. После убиството на Косте Кусаковски, уплашени од претресите по куќите што ги вршеле Италијанците во потрага по партизани, домашните на Ристо Глобочки го наговориле да оди на граничната караула кај Макази и да им се предаде на Бугарите. Тој тоа го сторил и дезертирал. На 20 март 1943, за сите фатени дезертери од Одредот „Даме Груев“ Бугарите организирале судски процес во Битола. Меѓу нив биле и Ристо Глобочки - Мирче (Христо Илиев Иванов) и Крсте Ивковски - Велко (Крсто Иванов) од Подмочани. Судот ги ослободи сите обвинети наводно поради немање докази.
• На 18ноември 1942 борците од одредот „Даме Груев“ Косте Кусаковски и Јордан Наумовски добиле задача да извршат атентат врз Трајко Андреевски - Кажановски. Го фатиле Трајко кога бил на лов, го врзале и разоружиле. Но, поради нивно невнимание, додека Јордан бил на стража Трајко успеал да се одврзе, го нападнал Костета, го ранил и започнал да бега. Јордан пукал по Трајко но не го погодил.:190.
• Кон крајот на месец април 1943 патрола од одредот „Даме Груев“ заедно со Јордан Наумовски, преку планината Баба се префрлува во с. Подмочани, каде што воспоставува врска со активистот Милан Шушевски и се снабдила со храна.:187.
• Кон крајот на мај 1943 во составот на Битолскиот партизански одред „Гоце Делчев“ се приклучил и Јордан Наумовски.
• На 4 септември 1944 е формиран Битолско-преспанскиот одред со борци од составот на Седмата македонска бригада. Во с. Подмочани, каде што Седмата бригада стигнала меѓу 3 и 4 октомври 1944, од неа биле издвоени 50 борци кои послужеле како кадар но новиот одред.:251.