Добредојдовте на МедијаВики за Подмочани
Леон Вогрич
Животопис
Леон Валентин Вогрич е роден на 6 ноември 1921 година во село Чигињ, општина Толмин во близина на Нова Горица, Словенија, под италијанска окупација. На 11 јануари 1941 година стапува на отслужување војни рок во италијанската армија. Покасно е прекомандуван во Албанија во село Дреново во близина на Корча. Тука беше заедно со неговиот другар Југ Валентин од Нова Горица. Во месец јуни 1942 година двајцата дезертираа од италијанската војска и се поврзуваа со албанските комунисти, и преку нив се прифатени од партиската организација во село Подмочани, сместени во илегалство со помош на Јордан Наумовски. Во летото 1942 година Леон оди во партизани во одредот „Даме Груев“. Пролетта 1943 година Леон фатен е и ликвидиран од бугарските власти. Неговиот другар Југ Валентин стапува во Првата македонско-косовска ударна бригада.
После војната, во една прилика кога Ефтим Ристовски од село Подмочани бил на одмор во Макарска, Хрватска, решил да го посети Југ Валентин во Нова Горица. Заедно со Југ отишол да ја посети и мајка му на Леон, каде исто така се запознал и со неговите другари.
По повод посетата на Марија, мајка на Леон Вогрич
Еве како дојде до посетата.
На една прослава на Првата македонско-косовска ударна бригада која се одржа пред неколку години во град Кичево, на која присуствуваше и Јордан Наумовски-Калчо, од село Подмочани, Преспа, Ресенско. Тогаш Јордан ме запозна со другарот на Леон Вогрич, Југ (Здравко) Валентин од Нова Горица, Словенија, кој двајцата дезертери од италијанската армија и стапија во партизани.
Леон во партизанскиот одред „Даме Груев“ во август 1942 година, а Југ Валентин во април 1943 година во албанските партизани, па потоа во Првата македонско-косовска ударна бригада на 11 октомври 1943 година. На средбата во Кичево Југ Валентин предложи да одиме со Јордан да ја посетиме мајка му на Леон Вогрич во неговот село Чигињ.
Во една прилика пред неколку години јас бев на одмор на море во Макарска, Хрватска, и од таму отидов во Нова Горица кај другарот на Леон, Југ Валентин. Еден ден во август квечерината стигнав во Нова Горица кај Југ Валентин и веднаш истата вечер со неговата кола отидовме да ја посетиме мајка му на Леон во село Чигињ. На пат во една продавница Југ Валентин купе 100 грама кафе за мајка му на Леон, и ми ги даде мене да и го дадам како да е од мене. Времето беше дождливо.
Во мракот стигнавме кај мајка му на Леон и дома ја затекнавме. Во таа прилика ги сретнав и се запознав со другарите на Леон, а Југ Валентин му рече на другарите на Леон: Ова е човекот што го прифати Леон во Преспа, Македонија, а другарите рекоа: Леон беше бунтовник кој не го поднесуваше италијанскиот окупатор. На средба со мајка му на Леон, Југ Валентин ми рече да и раскажам за нејзиниот син Леон, кој беше единец на мајка му. Потоа мајка му на Леон ми подари фотографија од синот нејзин, и потоа се поздравивме и си отидовме во Нова Горица. Ефтим Ристовски. Скопје, 1 април 1991 година.
Лазе Дојчиновски за Леон Вогрич-Словенецот
Се работи за 1942 година.
Под селото Лазе косил гравор. Од правец с. Езерани према Подмочани пристигнале албанските учители Фаик - учител во с. Крани и Тодор - учител во с. Грнчари. Тодор зборуваше и македонски. Кога се доближиле до Лазета го препознале дека е организиран и му дошле под изговор да запалат цигари.
На Лазета му саопштија, дека на 100-200 метри во една пченка има човек - словенец, дезертер од италијанска војска кој сакат да оди во партизани со југословенските (македонските) партизани. Лазе го прифати човекот - словенецот и го однесе до неговата нива, каде што косеше и го покри со гравор. Учителите на Лазета му рекоа да го предадат на Костета Кусаковски.
Во првиот мрак Лазе му дал една коса на Леон, како косач надничар, и после право кај Костета, а Косте беше обавестен од учителите за Словенецот. Косте го сместе кај него во куќата, а по неколку дена го префрли во плевната на Јордан Кусаковски.
После 10-тина дена док се успостави врската со с. Сопотско, Леон беше однесен на заказано место, од каде го префрлија до с. Сопотско. Врската помеѓу с. Подмочани и с. Сопотско ја одржуваше тогашниот учител Науме Ристовски - кој имаше дозвола за преминување на италијано-бугарската демаркациона граница. Во с. Сопотско Леон има седено неколку дена во куќата на Борис и Мите Ставреви.
Надворешни врски
Писмо од Југ Валентин до Ефтим Ристовски
Протокол за разпит (на бугарски јазик).
